Polski system edukacji wydaje się mieć równie dużo zwolenników i oponentów. Zarzuca się mu przestarzałe podejście i brak zindywidualizowanego podejścia do ucznia, a z drugiej strony podkreśla sukcesy, choćby takie, jak tegoroczne bardzo dobre wyniki egzaminów maturalnych. Jaki rzeczywiście jest polski system edukacji i na jakich strukturach się opiera?
System edukacji w Polsce – krótka historia
Najstarsze polskie uniwersytety mają już grubo ponad 600 lat, jednak początku współczesnego systemu polskiego szkolnictwa należy doszukiwać się w czasach zaborów. Wprowadzony w XIX wieku pruski model szkolnictwa powszechnie uznawany był wtedy za sukces – skutecznie walczył z problemem analfabetyzmu i coraz większa liczba dzieci regularnie uczęszczała na zajęcia.
Kiedy jednak zdamy sobie sprawę z tego, że system edukacji w Polsce wciąż w dużej mierze funkcjonuje według założeń sprzed 200 lat, sprawa przestaje wyglądać tak dobrze. Jakie zmiany w szkolnictwie wprowadził system pruski? Jego głównym celem było wychowanie posłusznych obywateli potrafiących trzymać się zaleceń i prostych instrukcji. Wprowadzono w szkołach znane z pracy w fabrykach dzwonki sygnalizujące czas na przerwę.
Również wtedy określono sztywny i odgórnie narzucony program nauczania, którego musiała kurczowo trzymać się każda placówka. To systemowi pruskiemu zawdzięczamy też letnie wakacje – jako że w tym okresie dzieci musiały pomagać rodzinie w zbiorach, zrezygnowano z prowadzenia zajęć na czas niecałych trzech miesięcy. Od momentu wprowadzenia modelu pruskiego niewiele zmienił się też wygląd klas: zarówno dzisiaj, jak i dwieście lat temu były to sale z tablicą, podium dla nauczyciela i szeregiem ławek, w których uczniowie siedzą jeden za drugim. Więcej informacji na temat polskiej edukacji znajdziesz na stronie Stawiam na edukację.
Struktura systemu kształcenia w Polsce
Jednostkami państwowymi odpowiedzialnymi za sprawowanie pieczy nad edukacją obywateli są Ministerstwo Edukacji Zawodowej oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Po nowelizacji z 2017 roku obowiązujący od 1999 roku trzystopniowy system edukacji (6 lat szkoły podstawowej, 3 lata gimnazjum i 3/4 lata szkoły średniej) został przekształcony w system dwustopniowy (8 lat szkoły podstawowej 4/5 lat szkoły średniej).
Współczesna struktura systemu kształcenia w Polsce zakłada cztery etapy edukacji w życiu człowieka: wychowanie przedszkolne w wieku 3-6 lat, szkoła podstawowa w wieku 7-15 lat, szkoła średnia w wieku 16-19/20 lat i ewentualne studia wyższe, trwające zwykle 3 lub 5 lat. Wychowanie przedszkolne najczęściej realizowane jest w przedszkolach lub szkołach podstawowych z oddziałem przedszkolnym. Nauka w szkole podstawowej dzieli się natomiast na dwa etapy: edukację wczesnoszkolną w klasach 1-3 oraz nauczanie z podziałem na przedmioty w klasach 4-8. Przed najbardziej zróżnicowanym wyborem stajemy decydując się na naukę w szkole średniej.
Najpopularniejsze wciąż są czteroletnie licea ogólnokształcące, w których obowiązują klasy o konkretnych profilach mające przygotować do danego kierunku studiów wyższych. W zależności od tego, jakie ma się perspektywy zawodowe można zdecydować się również na pięcioletnie technikum bądź na szkołę branżową (trzyletnia szkoła 1 stopnia i dwuletnia szkoła branżowa 2 stopnia. Jeśli po ukończeniu szkoły średniej zdecydujemy się na studia wyższe najczęstszym wyborem są trzyletnie studia licencjackie, po których dodatkowo można podjąć dwuletnie studia magisterskie lub jednolite studia pięcioletnie.
Artykuł sponsorowany.
